Koanal Atrazi: Detaylı Bakış
Koanal Atrezi Nedir?
Burun delikleri normalde geniz bölgesine doğru açık bir geçiş sağlar. Ancak koanal atrezide, burun deliklerinin arka kısmı geniz bölgesine açılmaz. Bu bölge ya tamamen kemik dokusu ile kapalıdır ya da mukoza ile örtülüdür ve genizle bağlantısı yoktur. Bu duruma koanal atrezi denir.
Koanal Atrazi Nasıl Teşhis Edilir?
Koanal atrezinin teşhisinde en önemli adım, kulak burun boğaz muayenesidir. Flexible endoskopik muayenede, burun içinden geniz bölgesine ulaşılamaması ve tıkanıklık görülmesi, bu durumu düşündürür. Kesin tanı genellikle tomografi ile konulur. Ayrıca yenidoğan döneminde, doktorun burna yerleştirdiği bir sondanın ilerlememesi de koanal atrezi şüphesi yaratabilir.
Koanal Atrazi Neden Olur?
Koanal atrezi, doğuştan gelen bir hastalıktır ve belirgin bir nedeni yoktur. Çoğu vakada, kesin bir sebep saptanamaz. Gebelikte kullanılan ilaçlar veya geçirilen enfeksiyonların koanal atreziyi tetiklediğine dair bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak bazı sendromlarla birlikte daha sık görüldüğü bilinmektedir. Bu nedenle ek hastalıkları olan bireylerde koanal atrezi riski daha yüksek olabilir.
Koanal Atrazi Belirtileri Nelerdir?
Koanal atrezinin belirtileri, hastalığın tek veya çift taraflı olmasına göre değişir. Tek taraflı koanal atrezide bebek diğer burun deliğinden nefes alabildiği için genellikle ciddi bir solunum problemi yaşanmaz. En sık görülen belirti, tek taraflı sarı burun akıntısıdır.
Çift taraflı koanal atrezide ise her iki burun deliği de tıkalıdır. Yenidoğanlar yalnızca burun solunumu yapabildiği için, bu durumda nefes alamazlar. Bu ciddi solunum sıkıntısı nedeniyle bebek doğumdan hemen sonra yoğun bakıma alınabilir, entübasyon gerekebilir ve ameliyat yapılmadan solunum cihazından ayrılması mümkün olmayabilir.
Koanal Atrazi Tedavisi Var mı?
Koanal atrezi tedavi edilebilir bir hastalıktır ve cerrahi müdahale gerektirir. Eğer her iki taraf da tıkalıysa, bu acil bir durumdur ve bebeğin solunum sıkıntısını gidermek için hemen ameliyat yapılmalıdır.
Tek taraflı koanal atrezide ise genellikle çocuğun biraz büyümesi beklenir. Bu süreçte tek taraflı burun akıntısı gibi şikayetler görülebilir. Ancak çocuğun sosyal hayatını ve akran ilişkilerini olumsuz etkilememesi için genellikle okul çağına geldiğinde cerrahi müdahale önerilir.
Koanal Atrazi Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Koanal atrezi cerrahisi, genellikle endoskopik yöntemle gerçekleştirilir. Bu yöntemde, dışarıdan herhangi bir kesi yapılmadan, endoskop aracılığıyla burun içine girilir ve tıkanıklığa neden olan kemik ve membranöz yapı temizlenir.
Ameliyat sonrasında burun içine bir stent yerleştirilir. Bu stent, iyileşme sürecinin sağlıklı ilerlemesini sağlamak için gereklidir ve genellikle iki ila dört hafta boyunca yerinde kalır. Stent çıkarıldıktan sonra bebek normal hayatına devam edebilir.
Cerrahi Sonrası İyileşme Nasıldır?
Koanal atrezi ameliyatı sonrası buruna yerleştirilen stent sayesinde hasta burundan nefes almaya başlar, solunum cihazından ayrılır ve yoğun bakımdan çıkabilir. Stentlerin çıkarılması için hasta yeniden ameliyathaneye alınır ve genel anestezi altında işlem gerçekleştirilir.
Ameliyat sonrası bölgede daralma oluşabileceği için, stentler çıkarıldıktan sonra 15 gün ile 1 ay arasında düzenli endoskopik kontroller yapılması gerekebilir. Eğer darlık oluşursa, bu bölge balon yöntemiyle genişletilebilir.
İyileşme süreci uzun ve dikkat gerektirse de, düzenli takip ve uygun tedavi ile çocuk sağlıklı bir şekilde hayatına devam edebilir.
Koanal Atrazi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Koanal atrazi, yenidoğan dönemi için acil tedavi gerektiren bir durumdur. Tedavi edilmediğinde, bebek nefes alamaz ve solunum cihazından ayrılması mümkün olmaz, bu durumda trakeostomi yapılması gerekebilir. Bu nedenle, koanal atrazi tedavi edilmeden bırakılmamalıdır.
Tek taraflı koanal atrazide ise genellikle okul öncesi dönemde cerrahi müdahale yapılır. Tedavi edilmediği takdirde, hastada sürekli sarı burun akıntısı ve burun tıkanıklığı devam eder. Tek taraflı koanal atrazide bir burun deliği çalışmazken, diğer burun deliğiyle idare edilebilir, ancak bu durum hayati tehlike oluşturmaz. Ancak, hastalık hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Koanal Atrazisi Olan Bir Çocuk Normal Hayat Sürebilir mi?
Koanal atrazisi olan çocuklar, cerrahi tedavi ile tamamen normal bir burun anatomisine kavuşabilirler. Bu sayede, burunlarından düzgün bir şekilde nefes alarak sağlıklı bireyler olarak hayatlarına devam edebilirler. Hem tek taraflı hem de çift taraflı koanal atrazi tedavi edildikten sonra, çocuklar sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürebilirler.
